Willen we een duurzame bouwsector? Maak dan vaart met de BouwplaatsID
Migranten (van binnen en van buiten de EU) brengen veel kennis en kwaliteiten mee, dat zegt ook de Adviesraad Migratie. Maar die worden niet of nauwelijks benut en dat is echt een gemiste kans. De reden? We weten vaak niet eens wie er op de bouwplaatsen rondlopen. Om dit op te lossen hoeven we niet ver te zoeken. De oplossing ligt voorhanden: de BouwplaasID, een digitaal registratiesysteem waarmee je inzicht krijgt in wie er op een bouwplaats werkt, wanneer én met welk doel. Dus laten we vaart maken met de implementatie van deze BouwplaatsID in Nederland!
Er zijn meer redenen om vaart te maken. Onder het mom van een tekort aan geschoold personeel, roepen sommige werkgevers op tot het aantrekken van tijdelijke arbeidsmigranten. Zelfs van buiten de EU; er zou een speciale ‘vakkrachtenregeling’ moeten komen. Daarnaast heeft de Commissie von der Leyen onlangs een breed pakket aan maatregelen aangekondigd. Doel van dit pakket is het verminderen van de regeldruk voor bedrijven en het moet bedrijven makkelijker gemaakt worden om derdelanders binnen te halen. Maar deze plannen gaan volledig voorbij aan de bescherming van werkenden. We kunnen niet oneindig doorgaan met het binnenhalen van steeds kwetsbaarder doelgroepen, zolang we hen niet kunnen beschermen tegen uitbuiting en misbruik. En daarvoor moet je goed in beeld hebben wie zich op de bouwplaats bevinden
Bescherming van arbeidsmigranten
Of de aanpak van minister Van Hijum wel gaat werken is maar de vraag. In een persbericht kwam de minister onlangs met een plan voor het aanpakken van sluiproutes met derdelanders. Want ja, daar waar een vraag is, zullen er altijd partijen zijn die in lucratieve oplossingen denken en die misbruik maken van de situatie. Ja, we hebben heldere, juridische kaders nodig bij grensoverschrijdend werken, maar de Adviesraad Migratie zegt feitelijk dat we nu gewoon te weinig gebruik maken van de talenten die (arbeids)migranten met zich meebrengen. En heel veel beter wordt het niet wanneer we hen hoofdzakelijk eenvoudig (en zwaar) werk laten doen en hen op flexibele basis laten werken. En het zijn nu vooral de werkgevers / opdrachtgevers die aan de knoppen zitten. Wat ons betreft kunnen we in eigen land en in de bouwsector nog veel doen om enerzijds (arbeids)migranten te beschermen en anderzijds een oplossing te vinden voor de arbeidstekorten.
De vragen die wij daarbij als eerste moeten beantwoorden, zijn natuurlijk: welke oplossingen hebben wij voorhanden om misbruik van (arbeids)migranten een halt toe te roepen? Op welke wijze zijn zij nu al actief in onze sector? Hebben wij deze groep in beeld? Dit zijn de onontgonnen paden die we gewoon hier in Nederland, met elkaar kunnen bewandelen en waarbij BouwplaatsID een cruciale rol kan spelen. Het is ons dus een groot raadsel waarom daar nog zo weinig stappen in gezet worden. Kom op! De sector snakt naar slimme, efficiënte oplossingen, die niet alleen vakkrachten de sector inhalen, maar hen ook duurzaam behouden voor de sector zonder dat er sprake is van misbruik en uitbuiting. En dit geldt voor alle werkenden uit binnen- én buitenland.
Meer vrouwen in de bouw begint bij cultuurverandering
Onlangs verscheen in Cobouw een artikel met de kop: “Vrouwen in de bouw moeten echt gaan werken aan hun zichtbaarheid”. De strekking van het verhaal: als we meer vrouwen in de bouw willen, moeten de vrouwen die er al werken zorgen dat ze zichtbaarder worden. Maar dat is te kort door de bocht. Het legt de verantwoordelijkheid voor verandering onterecht bij vrouwen zelf en houdt geen rekening met de bredere context (de masculiene cultuur in de bouw) die ervoor zorgt dat vrouwen onzichtbaar en ondergewaardeerd blijven. Meer vrouwen in de bouw begint bij cultuurverandering.
Niet de vrouw, maar het systeem is het probleem
Dat er weinig vrouwen in de bouw werken (en dat ze vaak niet zichtbaar zijn) komt niet doordat ze zich niet genoeg laten zien. Het komt door een cultuur die is gevormd in een mannenwereld. Een wereld waarin voor vrouwen nog steeds weinig plek is.
Natuurlijk zijn rolmodellen belangrijk. Ze laten zien dat het kán, als vrouw in de bouw. Maar het is niet eerlijk om te zeggen dat er pas iets verandert als vrouwen zichzelf meer profileren. Daarmee schuif je het probleem af op de mensen die er middenin zitten. De echte vraag is: waarom krijgen ze zo weinig ruimte? Waarom is het nog steeds zo lastig om als vrouw je plek te vinden én te houden in de bouw? Rian van Heur van VHTO, een organisatie die zich inzet voor vrouwen in bèta, techniek en IT, vat het krachtig samen: “Behouden is de grootste uitdaging. Daarvoor is een systeemverandering nodig.”
Geen inclusieve sectorcultuur
Nog geen tien procent van de mensen die in de bouw werken is vrouw. Op de bouwplaats zelf is dat nóg minder: één op de vierhonderd. Dat betekent dat de cultuur in de sector al jarenlang grotendeels door mannen wordt bepaald. En dat voelen vrouwen. Ze passen zich aan, maar voelen zich vaak niet thuis. Geen wonder dat 65 procent van de vrouwen binnen vijf jaar weer vertrekt. Bij mannen is dat 42 procent.
Bovendien ervaren veel vrouwen in de bouw dat zij zichzelf meer moeten bewijzen dan hun mannelijke collega’s. Dat is geen kwestie van ‘jezelf beter laten zien’, maar van structureel ondergewaardeerd worden. Als je de positie van vrouwen in de bouw echt wilt verbeteren, heb je meer nodig dan zichtbaarheid. Je hebt een andere werkcultuur nodig. Een cultuur waarin vrouwen verwelkomd en gewaardeerd worden.
Leg de verantwoordelijkheid waar die hoort
Een inclusieve en vrouwvriendelijke werkcultuur krijg je niet voor elkaar met representatie alleen. En het is zeker niet de verantwoordelijkheid van de vrouwen die al in de bouw werken. Het is tijd dat werkgevers in de bouwsector hun verantwoordelijkheid gaan nemen. Zij moeten zorgen voor een inclusieve werkcultuur waarin vrouwen niet alleen binnenkomen, maar ook willen blijven én kunnen doorgroeien. Women INC. deed onderzoek naar waarom vrouwen de technische sector verlaten en stelde een lijst op met acties die werkgevers direct kunnen nemen. Denk bijvoorbeeld aan:
- Praktische voorzieningen op orde brengen: passende kleding, werkschoenen in kleine maten, fatsoenlijke sanitaire voorzieningen.
- Beleidsmaatregelen invoeren die rekening houden met werk-zorgverdeling, zwangerschappen, inclusiviteit en gelijke beloning.
Zolang we van vrouwen verwachten dat zij zich simpelweg zichtbaarder maken en dus ‘invechten’ in de bestaande, door mannen gedomineerde sectorcultuur, werken we niet aan de nodige cultuurverandering. Goed beleid kijkt niet naar hoe vrouwen zich kunnen aanpassen aan de bestaande masculiene sectorcultuur. Goed beleid kijkt naar hoe we die sectorcultuur kunnen aanpassen, zodat ook vrouwen zich welkom en gewaardeerd voelen. Niet vrouwen moeten veranderen, maar de bouwsector.
Meertaligheid in de bouw: verrijking én uitdaging
De bouwsector is de afgelopen jaren steeds internationaler geworden. Op de bouwplaats hoor je tegenwoordig Nederlands, Engels, Pools, Roemeens, Turks en nog veel meer talen. Deze meertaligheid verrijkt de sector, maar brengt ook de nodige uitdagingen met zich mee.
Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA 2024), uitgevoerd door het CBS, blijkt dat op 49% van de bouwplaatsen sprake is van meertaligheid. Dit leidt regelmatig tot misverstanden, fouten in de uitvoering en in sommige gevallen zelfs tot gevaarlijke situaties.
Ongelukken voorkomen begint bij duidelijke communicatie
Op de bouwplaats vinden dagelijks incidenten plaats die vaak eenvoudig te voorkomen waren geweest. Veel ongelukken ontstaan doordat afspraken onduidelijk zijn of doordat mensen elkaar niet goed begrijpen.
Een veilige werkplek is een recht voor iedereen. Dat vereist inzet van zowel werkgevers als werknemers. Goede communicatie is daarbij essentieel. Het zorgt niet alleen voor veiligheid, maar ook voor efficiënter werken, hogere kwaliteit en een sterkere onderlinge band op de werkvloer.
Wat kun jij als werknemer doen?
Veilig communiceren. Ook zonder woorden.
Op de bouwplaats moet communicatie snel en duidelijk zijn. Vaak wordt gewerkt met vakjargon dat voor ervaren krachten vanzelfsprekend is. Maar wat als je net begint of de taal niet goed spreekt? Dan kunnen snel fouten of gevaarlijke situaties ontstaan.
De oplossing: Bouwspraak
Bouwspraak is een visuele communicatiemethode speciaal ontwikkeld voor de bouw- en infrasector. Met universele handgebaren, pictogrammen en duidelijke borden kun je elkaar snel en veilig begrijpen. Dus ook zonder dezelfde taal te spreken.
Wat kan de werkgever doen?
De toenemende diversiteit op de bouw vraagt ook iets van werkgevers. Het is hun verantwoordelijkheid om te zorgen voor een veilige en duidelijke werkomgeving. Dat begint bij heldere communicatie. Om miscommunicatie te voorkomen, kan de werkgever het volgende doen:
-
Maak afspraken over de voertaal op de werkvloer
-
Gebruik visuele ondersteuning: foto’s, pictogrammen, borden
-
Bied taalonderwijs aan medewerkers die dat nodig hebben
-
Zet tolken in – zeker bij het inwerken van nieuwe collega’s
-
Zorg dat instructies beschikbaar zijn in meerdere talen wanneer dat nodig is (dit is bovendien wettelijk verplicht)
Samen werken aan veiligheid
Veilig werken begint bij elkaar verstaan. Wil jij met ons in gesprek over meertaligheid op de bouwplaats, of over veilig werken in het algemeen? Stuur een bericht naar uta@fnv.nl.
Ziek tijdens vakantie? Dit moet je doen
Eindelijk geniet je van je welverdiende vakantie na weken of maanden hard werken. Maar dan word je ziek. Super vervelend. Naast dat je minder of niet kunt genieten van je vakantie, kan het ook zo zijn dat je je vakantiedagen kwijt bent. Of toch niet? Wij vertellen je wat je moet doen.
In onderstaande video legt Caroline van Ooijen uit wat jouw rechten en plichten zijn als je ziek bent tijdens je verlof.
https://www.youtube.com/watch?v=po_IrG5aG1I&list=PLFr23ec3V0UBUg63B1yQ1Xd91bHie2InN&index=7
Meld je meteen ziek
Als je ziek wordt tijdens je vakantie, meld je dit meteen aan je werkgever. Dit doe je op de manier die je gewend bent. Meestal zijn hier afspraken over gemaakt in het bedrijfsreglement of in je arbeidsovereenkomst. Zo kunnen er afspraken zijn dat je je voor een bepaalde tijd of bij een bepaald persoon moet ziekmelden. Iemand anders mag ook contact met je werkgever opnemen, als jij zelf niet in staat bent om dit te doen.
Zodra je beter bent, meld je dit ook direct aan je werkgever. Het kan zijn dat je oproep krijgt van de bedrijfsarts als jij weer terug bent. Afhankelijk van of je nog ziek bent, kun je met je werkgever overleggen of de afspraak bij de bedrijfsarts nog wel of niet nodig is.
Overleg met een arts of je naar huis kunt
Ben je in het buitenland of op een ander vakantieadres? Dan hoef je niet naar huis als dat medisch niet verantwoord is. In dat geval is het belangrijker dat je snel beter wordt. Ga daarom zo snel mogelijk naar een arts. De arts moet dan verklaren dat jij ziek bent en of je kan reizen of niet. Als je alleen thuis kan herstellen, kan je beter wel naar huis gaan. Ook dit bespreek je met de arts.
Blijf bereikbaar
Tijdens je ziekte is het belangrijk om bereikbaar te zijn voor je werkgever, als je wil dat je vakantiedagen ingetrokken worden. Je bent dan ziek net zoals je thuis zou zijn. Dan moet je ook bereikbaar zijn voor je werkgever. Geef daarom je vakantie- of verpleegadres door aan je werkgever. Ook is het van belang dat je aan de arts vraagt of hij een officiële doktersverklaring geeft, waarin de diagnose, het advies van de arts en de verwachting van de ziekteduur in staat. Dit dient als bewijs en kan eventuele onduidelijkheden achteraf voorkomen.
Wat gebeurt er met je vakantiedagen?
Je werkgever mag geen vakantiedagen inhouden over de dagen dat je ziek bent. Hiervoor is het wel van belang dat je je meteen ziekmeldt bij je werkgever en bereikbaar bent.
Stem jij in dat je verlofdagen wel afgeschreven worden, dan mag je werkgever deze ook gewoon afschrijven. In je arbeidsovereenkomst of cao kunnen soms andere regels staan. Maar voor de cao Bouw & Infra is dit niet het geval.
Ben je al ziek en wil je nog op vakantie?
Je vakantie komt er eindelijk aan en dan….. word je ziek. Denk jij dat het wel mogelijk is om van je vakantie gebruik te maken? Overleg dit dan met je werkgever en/of bedrijfsarts. Zij moeten toestemming geven of je op vakantie mag tijdens ziekte. De bedrijfsarts zou dit bijvoorbeeld kunnen weigeren als jouw vakantie juist je herstel in de weg zou staan.
Als je op vakantie gaat terwijl je (gedeeltelijk) ziek bent, dan mag de werkgever gewoon 100% van de vakantiedagen afschrijven. In je arbeidsovereenkomst of cao kunnen soms andere regels staan. Maar voor de cao Bouw & Infra is dit niet het geval.
Kom je er niet uit?
Wil je werkgever toch je vakantiedagen inhouden terwijl je je wel meteen hebt ziekgemeld en aan de voorschriften hebt gehouden? Neem dan contact met ons op! Stuur een mail naar uta@fnv.nl en we helpen je verder. Download hier de Checklist Ziekte en Vakantie.
Intern doorgroeien in de bouw: waar moet je op letten?
Intern doorgroeien is niet alleen een kans, maar ook een proces wat goede voorbereiding verwacht. Hieronder vind je tip met waar je op moet letten als je intern wil doorgroeien.
Scholing en certificering
Volgens de cao heb je recht op ontwikkeling en scholing. Via Volandis of het Opleidings- & Ontwikkelingsfonds Bouw & Infra (O&O-fonds) kun je vaak (deels) betaalde cursussen of opleidingen volgen, bijvoorbeeld voor leidinggeven, veiligheid (VCA-VOL) of digitale bouwprocessen (BIM).
Let op je functie-indeling en loon
Als je doorgroeit naar een nieuwe functie, verandert mogelijk ook je functie-indeling en bijbehorend loongebouw. De cao Bouw & Infra kent duidelijke functiegroepen en loonschalen. Zorg dat je nieuwe werkzaamheden ook formeel erkend worden en dat je functie en salaris daarop worden aangepast.
Veiligheid en gezondheid
Een hogere functie brengt vaak meer verantwoordelijkheid mee. Denk hierbij ook aan de zorgplicht voor veiligheid en gezondheid van collega’s op de bouwplaats. De cao verplicht werkgevers om hier voldoende ondersteuning voor te bieden.
Overuren en werktijden
Nieuwe functies kunnen andere werktijden of verantwoordelijkheden met zich meebrengen. Houd rekening met de cao-afspraken over werk- en rusttijden, overwerk en toeslagen.
Wil je meer informatie of heb je hier nog vragen over? Stuur een e-mail naar uta@fnv.nl
Het belang van passende werkkleding voor vrouwen
De techniek- en bouwsector verandert. En dat is hard nodig ook. Want hoewel het aantal vrouwen in de sector de afgelopen jaren flink is gestegen, zijn er nog steeds obstakels die ervoor zorgen dat veel vrouwen de sector verlaten. Eén van die obstakels? Werkkleding die niet goed past. Dat is geen modeprobleem, maar een veiligheidsrisico én een teken dat vrouwen nog lang niet altijd serieus worden genomen op de werkvloer.
Uit het rapport ““Regel dat ze wil blijven. Een verkennend onderzoek naar gender(on)gelijkheid in technische sectoren in Nederland”” van Women INC. blijkt dat maar liefst 65% van de vrouwen met een technische opleiding uiteindelijk de sector verlaat. Bij mannen ligt dat percentage op 42%. Wat is er nodig om vrouwen in de bouw te behouden? Dat vroegen we aan vrouwen uit de sector zelf. Eén ding is duidelijk: werkgevers moeten zorgen voor een inclusieve én veilige werkomgeving. Passende werkkleding speelt daarin een belangrijke rol.
Uniseks werkkleding
Werkkleding hoort je te beschermen. Maar als je broek te wijd is en van je heupen zakt, je kniebeschermers op de verkeerde plek zitten, of je jas te wijd is waardoor je overal blijft hangen, dan helpt die kleding je niet. Dan zit het in de weg. Of erger nog. Dan vormt het een gevaar.
Veel vrouwen in de bouw krijgen nog steeds “uniseks” kleding. In de praktijk betekent dat vaak mannenkleding in een kleinere maat, zonder rekening te houden met vrouwelijke lichaamsvormen, zoals de heupen, taille of een andere pasvorm. Ook schoenen zijn vaak niet geschikt. Vrouwen krijgen werkschoenen die te breed zijn of onvoldoende ondersteuning bieden. En persoonlijke beschermingsmiddelen zoals handschoenen of veiligheidsbrillen zijn zelden afgestemd op hun lichaamsbouw.
Een wereldwijd probleem
Dat dit probleem niet alleen in Nederland speelt, blijkt uit cijfers wereldwijd. In Australië zegt 57 procent van de vrouwen in de techniek dat ze soms maar hun eigen kleding dragen, omdat er geen werkkleding voor hen beschikbaar is. In Engeland draagt slechts 10 procent van de vrouwen een werkbroek die goed zit. In Canada heeft ruim de helft minstens één keer beschermingsmiddelen gedragen die niet pasten.
Zo kan het ook
Gelukkig zijn er ook positieve ontwikkelingen. Zo heeft Heijmans een aantal kledingstukken speciaal voor vrouwen beschikbaar gesteld. BAM introduceerde zelfs een complete kleding- en schoenenlijn.
Maaike werkt als werkvoorbereider bij Van Wijnen en weet uit eigen ervaring hoe belangrijk passende werkkleding is. "Wij kregen broeken die al jaren oud waren. De mannen scheurden er al bijna uit, en ik had binnen één jaar tijd zeven nieuwe nodig. Gelukkig droeg ik er altijd een legging onder, want ze scheurden tot aan m’n knieën open."
Voor vrouwen was er simpelweg geen passende kleding beschikbaar. "Het waren rechte mannen broeken zonder stretch. Niet gemaakt voor vrouwen. Toen iemand van kantoor zei dat het écht niet kon dat ik met gescheurde broeken liep, zei ik dat zij dan maar betere kleding moeten regelen.”
Aanvankelijk kreeg ze te horen dat ze niet zo moest zeuren. "Maar ik bleef het aankaarten, ook bij leidinggevenden. Je moet soms gewoon brutaal zijn om iets voor elkaar te krijgen." En dat lukte. Inmiddels is er speciale werkkleding voor vrouwen beschikbaar. "Het zit gewoon veel beter. Je kunt je vrij bewegen, en je merkt meteen dat het ook iets doet met je werkplezier. Je voelt je serieuzer genomen, want het ziet er gewoon een stuk professioneler ook. Ook ben ik veel minder chagrijnig omdat ik niet langer drie keer per dag vast komst te zitten."
Maaike roept andere vrouwen op om ook hun stem te laten horen: "Blijf volhouden. Werkgevers moeten verplicht worden om kleding aan te bieden die écht past. Het is geen extraatje. Het is het minimale dat je mag verwachten."
In actie komen voor jezelf én anderen
Verandering begint met het aankaarten van wat niet werkt. Vraag om passende kleding en beschermingsmiddelen. En je hoeft dat niet alleen te doen. Praat met collega’s, meld het bij je leidinggevende en sluit je aan bij een vakbond zoals de FNV, die zich inzet voor gelijke en veilige werkomstandigheden. Samen maken we ons sterk voor werkkleding die wél past bij vrouwen in de bouw.
Sluit je aan en word lid van de FNV!
Bouwvak 2025
De officiële bouwvak is in 1981 afgeschaft, toch kiezen sommige bedrijven ervoor hun deuren te sluiten. Branchevereniging Bouwend Nederland geeft ieder jaar adviesdatums voor een bouwvak in de zomervakantie. Deze vind je in dit artikel.
De bouwvak is ooit ontstaan om ervoor te zorgen dat er geen gaten in de bouwplanning zouden vallen tijdens het hoogseizoen. De FNV is geen voorstander van verplichte vakanties. Iedere werknemer moet zelf kunnen bepalen wanneer hij of zij vakantie opneemt. Toch informeren we je graag over de bouwvak en de schoolvakanties.
Adviesdatums
De adviesdatums voor de bouwvak 2025 op een rij:
- Regio Noord: maandag 28 juli t/m vrijdag 15 augustus 2025
- Regio Midden: maandag 4 augustus t/m vrijdag 22 augustus 2025
- Regio Zuid: maandag 21 juli t/m vrijdag 8 augustus 2025
De adviesdatums voor de schoolvakantie in de zomer van 2025 op een rij:
- Regio Noord: zaterdag 12 juli t/m zondag 24 augustus 2025
- Regio Midden: zaterdag 19 juli t/m zondag 31 augustus 2025
- Regio Zuid: zaterdag 5 juli t/m zondag 17 augustus 2025
Regio’s
In onderstaand overzicht vind je onder welke regio jij valt.
Noord
- Alle gemeenten uit Friesland
- Alle gemeenten uit de provincie Groningen
- Alle gemeenten uit Flevoland (met uitzondering van de gemeente Zeewolde. Deze gemeente valt onder regio Midden).
- De Gelderse gemeente Hattem
- De Utrechtse gemeente Eemnes
Midden
- Alle gemeenten uit de provincie Zuid-Holland
- Alle gemeenten uit de provincie Utrecht (met uitzondering van de gemeente Eemnes, deze gemeente valt onder regio Noord).
- Gemeente Altena (met uitzondering van de kernen Hank en Dussen).
- Gemeente Woudrichem uit Noord-Brabant
- Gemeente Zeewolde uit Flevoland
- De Gelderse gemeenten: Aalten, Apeldoorn, Barneveld, Berkelland, Bronckhorst, Brummen, Buren, Culemborg, Doetinchem, Ede, Elburg, Epe, Ermelo, Harderwijk, Heerde, Lochem, Montferland (behalve wat vroeger gemeente Didam was), Neder-Betuwe (behalve wat vroeger gemeente Dodewaard was), Nijkerk, Nunspeet, Oldebroek, Oost-Gelre, Oude IJsselstreek, Putten, Scherpenzeel, Tiel, Voorst, Wageningen, West Betuwe, Winterswijk en Zutphen.
Zuid
- Alle gemeenten uit Limburg
- Alle gemeenten uit Zeeland
- Alle gemeenten uit Noord-Brabant (met uitzondering van de kernen Werkendam, Sleeuwijk, Nieuwendijk in de gemeente Altena, en de gemeente Woudrichem. Deze vallen onder regio Midden).
- De Gelderse gemeenten: Arnhem, Berg en Dal, Beuningen, Doesburg, Druten, Duiven, Heumen, Neder-Betuwe (alleen wat vroeger gemeente Dodewaard was), Lingewaard, Maasdriel, Montferland (alleen wat vroeger gemeente Didam was), Nijmegen, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rozendaal, Rijnwaarden, Westervoort, West Maas en Waal, Wijchen, Zaltbommel en Zevenaar.
Rust is een noodzaak
Rust en herstel zijn geen luxe, maar een noodzaak. En het pakken gebeurt helaas niet vanzelf, en juist daarom loont het om er bewust mee bezig te zijn. Voor iedereen, maar vooral voor mensen die tijdens hun werkzaamheden werkdruk ervaren (en dat zijn er in de bouw nogal wat) is het belangrijk om te kunnen herstellen van het werk. Tijdens vakanties, ook actieve vakanties, zijn mensen gezonder en voelen ze zich beter.
Vakantievoordeel voor FNV-leden
Wist je dat jij als FNV-lid korting krijgt op onder andere vakanties bij Center Parcs, vakanties die je boekt bij Pelikaan Travel, en allerlei dag-uitstapjes voor tijdens de vakanties? Bekijk deze en andere voordelen voor FNV-leden hier.
Werken bij hitte op de bouwplaats of achter je bureau
Werken bij hoge temperaturen of in de zon brengt risico’s met zich mee. Hoe zorgen jij en je werkgever ervoor dat werken in de hitte veilig blijft? Met onze tips overleef je de heetste dagen op de zomer.
Zo’n 39 % van de Nederlandse werknemers werkt wel eens in (extreme) hitte. In de bouw is dat percentage nog veel groter! Vaak is werken in extreme warmte heel vervelend, maar niet direct gevaarlijk. Je mag volgens de wet niet zomaar werk weigeren. Wel moeten jij en je werkgever maatregelen nemen, zodat jij je werk veilig kunt uitvoeren.
Let op: Als je werkgever geen maatregelen treft terwijl er direct gevaar voor je gezondheid of veiligheid dreigt, mag je je werk natuurlijk wel stilleggen. Dat staat in artikel 29 van de Arbowet. Neem in zo’n geval contact op met het Arbo-Adviespunt van de FNV.
Wanneer is warm té warm?
In de Arbowet staat niet precies wanneer er sprake is van ernstige en onmiddellijk gevaarlijke hitte. Risico’s hangen namelijk niet alleen van de temperatuur af, maar ook van bijvoorbeeld de luchtvochtigheid en je werkkleding.
Een ding staat wel vast: werken in de hitte mag niet ongezond zijn voor jou. Als je het te warm krijgt of zelfs oververhit raakt, kun je last krijgen van hoofdpijn, duizeligheid of zelfs erger.
Richtlijnen voor op kantoor
Temperatuur alleen zegt dus niet zoveel. Daarom is het lastig om wetten voor alle werkgevers te bepalen. Er zijn wel wat richtlijnen voor werken bij hoge temperaturen op kantoren. Deze richtlijnen geven houvast, maar het zijn geen wetten:
- Een temperatuur boven 26 graden is een extra last voor je lichaam. Je werkgever moet oplossingen bedenken om de werkruimte af te koelen
- Op een kantoor waar licht lichamelijk werk wordt gedaan, mag het niet warmer worden dan 28 graden
- Bij meer lichamelijk werk mag de temperatuur maximaal 26 graden zijn als je de lucht duidelijk voelt stromen. Is dat niet het geval? Dan is het maximaal 25 graden
- Bij werk waarbij je veel beweegt, geldt bij een duidelijke luchtstroom een temperatuur van maximaal 25 graden. Voel je geen lucht stromen? Dan is het maximaal 23 graden
Wat staat er in de cao?
In artikel 7.3.5 “Andere werksituaties” van de cao Bouw & Infra staat dat de werkgever is verplicht om zonnecrème op de bouwplaats beschikbaar te stellen. De werknemer moet hier ook gebruik van maken of van een zonnecrème die hij/zij zelf heeft meegenomen.
Wat kun jij zelf doen?
Er zijn een aantal dingen die je zelf kunt doen om werken op bloedhete dagen wat prettiger te maken:
- Drink genoeg water
- Werk je buiten of zit je binnen in de zon? Smeer je goed in met zonnebrand
- Zet alles wat warmte afgeeft uit, zoals kopieerapparaten en printers
- Eet lichte maaltijden die makkelijk te verteren zijn
- Neem wat vaker een kleine pauze
In het hitteprotocol ‘Veilig werken in de warmte en hitte’ van Volandis staan richtlijnen en maatregelen om oververhitting en andere gezondheidsrisico’s te voorkomen.
Wat kan je werkgever doen?
Er zijn dus geen officiële wetten over werken in de hitte. Wel is jouw werkgever verplicht te zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving. Wordt de werkplek te warm en hebben jij en je collega’s daar last van? Spreek dan samen je leidinggevende aan. Vraag om oplossingen of een hitteplan. Je werkgever moet jullie klachten serieus nemen. Door bijvoorbeeld extra ventilatoren of een airco te plaatsen, zonweringen te regelen of te zorgen voor koel drinkwater.
Neemt je werkgever geen maatregelen en komt jouw gezondheid door de hitte écht in gevaar? Dan mag je je werk stilleggen.
FNV Bouw App
Download de FNV Bouw App. Via deze app krijg je onder andere bij erg zonnig weer een waarschuwing over de UV-waarde van de zon (en dus een reminder dat je je goed moet insmeren). Je kunt hier de weersverwachting zien (check), risico’s inschatten samen met collega’s (break) en met je leidinggevende hierover in gesprek gaan (bespreek). Kom je er niet uit met je werkgever? Via de app kun je ook eenvoudig contact opnemen met je FNV Bouwen en Wonen consulent!
Heb je nog een andere vraag over je werk of inkomen? Stuur je vraag naar uta@fnv.nl en we helpen je graag verder!
Aafke over kolfruimtes op de bouwplaats: “ik wilde er geen ‘ding’ van maken”
Aafke over kolfruimtes op de bouwplaats: “ik wilde er geen ‘ding’ van maken”
Werkgevers zijn volgens de wet verplicht om geschikte kolffaciliteiten te bieden. Toch zorgt kolven op de bouwplaats nog voor de nodige uitdagingen. Wij spraken met Aafke, al 19 jaar werkzaam bij Heijmans, over haar ervaringen met kolven op de bouwplaats.
Aafke is momenteel programmamanager Duurzaamheid, en heeft een achtergrond in civiele techniek. Ze heeft drie kinderen die ze borstvoeding heeft gegeven terwijl ze werkte.
Hoe was het om te kolven op je werk?
“Het was soms even zoeken naar een geschikte plek, en ik heb op allerlei verschillende locaties gekolfd: in keten met dunne wandjes, op het toilet, zelfs in een bezemkast. Dat vroeg wat creativiteit en flexibiliteit, en echt ontspannen was het niet altijd – zeker niet als anderen het apparaat konden horen.”
Was er binnen Heijmans aandacht voor jouw behoefte om te kolven?
“Eigenlijk niet. Ik heb nooit vooraf een gesprek gehad over waar of hoe ik kon kolven. Het onderwerp kwam simpelweg niet ter sprake. Niet omdat ze het niet zouden willen ondersteunen, maar het leeft gewoon niet. En zelf wilde ik er ook geen "ding" van maken. Dus ik regelde het stilletjes.”
Waren er voorzieningen geregeld?
“Op het hoofdkantoor is er een kolfruimte, maar op de bouwplaatsen of kleinere kantoren is dat vaak niet het geval. Het gesprek daarover heb ik ook niet gevoerd. Ik heb nooit vooraf met mijn leidinggevende besproken hoe ik dat wilde aanpakken.”
Wat had je graag anders gezien?
“Dat het onderwerp op de agenda staat. Niet alleen vanuit wetgeving, maar vanuit bewustzijn en steun. Simpele dingen zoals een ruimte met een slot, stromend water, een koelkastje. En vooral: dat het bespreekbaar is. Een ruimte hoeft er ook niet altijd te zijn, maar wel wanneer het voor een collega een bepaalde periode wel van belang is.”
Was kolven van invloed op jouw werk of carrière?
“Ik heb het gevoel dat ik tijdens mijn zwangerschapsperiodes geen salarisverhoging heb gekregen. Het voelde soms alsof mijn verlof me dat 'kostte', ook al is zwangerschapsverlof gewoon een recht. Daarnaast werd er nauwelijks rekening gehouden met de werkdruk of reistijd -— zes uur 's ochtends de deur uit met een jong kind is echt pittig en even schakelen in een nieuw ritme.”
Wat zou je andere vrouwen aanraden?
“Bespreek vooraf met je leidinggevende je plannen rondom kolven. Niet als een "eis", maar als iets normaals. Zorg dat je samen nadenkt over een goede plek, tijd en ondersteuning. Het zou heel normaal moeten zijn dat vrouwen zich daarin gesteund voelen.”
Ken je rechten
Veel vrouwen in de bouw zijn niet volledig op de hoogte van hun rechten of voelen zich niet gesteund om hun rechten op te eisen. Het is belangrijk om het onderwerp bespreekbaar te maken.
Samen met jou willen we hier verandering in brengen. Zodat er in de toekomst overal geschikte kolfruimtes zijn en vrouwen met een gerust hart kunnen kolven op het werk. Sluit je aan bij ons netwerk en word lid van de FNV.
Regels voor kolfruimtes op kantoor en de bouwplaats
Werkgevers hebben een wettelijke verplichting om geschikte kolffaciliteiten te bieden. Ondanks deze regels zorgt kolven op de bouwplaats voor de nodige uitdagingen. Werkgevers besteden hier nog te weinig aandacht aan. In dit artikel lees je over de wettelijke verplichtingen.
Wettelijke verplichtingen voor kolfruimtes
Volgens de Nederlandse wetgeving zijn werkgevers verplicht om een geschikte ruimte beschikbaar te stellen voor het kolven of geven van borstvoeding. Deze verplichting is vastgelegd in het Arbobesluit (artikel 3.48) en de Arbeidstijdenwet (artikel 4.8).
-
De kolfruimte moet voldoen aan de volgende eisen:
-
- Afsluitbaarheid: De ruimte moet van binnenuit afsluitbaar zijn om privacy te waarborgen;
- Privacy en rust: De ruimte moet voldoende privacy bieden en rustig en afgezonderd zijn;
- Inrichting: Er moet een bed of rustbank aanwezig zijn;
- Klimaatbeheersing: De ruimte moet voldoende verse lucht en voorzieningen voor klimaatbeheersing bieden;
- Hygiëne: De ruimte moet hygiënisch zijn en vrij van gevaarlijke stoffen en verontreinigingen;
- Koelvoorziening: Vlakbij de ruimte moet een goedwerkende koelkast beschikbaar zijn voor het bewaren van afgekolfde melk;
- Reinigingsmogelijkheden: Vlakbij de ruimte moet er een mogelijkheid zijn om flessen te steriliseren of goed te reinigen.
-
-
Geen ruimte beschikbaar?
Indien er geen geschikte ruimte beschikbaar is, moet de werkgever de werkneemster de mogelijkheid bieden om thuis borstvoeding te geven of te kolven. De tijd die hiervoor nodig is, inclusief de reistijd, valt onder werktijd en moet door de werkgever worden doorbetaald.
Ken je rechten
De realiteit is dat veel vrouwen in de bouw hun rechten niet kennen of zich niet gesteund voelen om deze op te eisen. Het is belangrijk om het onderwerp bespreekbaar te maken.
Samen met jou willen we hier verandering in brengen. Zodat er in de toekomst overal geschikte kolfruimtes zijn en vrouwen met een gerust hart kunnen kolven. Sluit je aan bij ons netwerk en word lid van de FNV.