Anderstaligen in de bouw
In de bouwsector werken veel mensen die een andere taal spreken. Dit kan leiden tot miscommunicaties en onveilige situaties. Het is belangrijk dat alle werknemers weten wat de procedures zijn en hoe je elkaar kunt helpen, aanspreken en waarschuwen.
Elke dag gebeuren er ongelukken op de bouwplaats die in veel gevallen voorkomen hadden kunnen worden. Het is belangrijk dat iedereen zijn werk veilig kan doen. Werkgevers en werknemers moeten zich hiervoor inspannen. Goede communicatie is niet alleen veiliger, maar zorgt ook voor meer productiviteit, kwaliteit en sociale samenhang op de werkvloer.
Wat kan de werknemer doen?
In de bouw wordt veel gebruik gemaakt van vakjargon om snel te communiceren met elkaar op de bouwplaats. Denk aan termen voor specifieke bouwmaterialen, technieken en gereedschappen. Het is belangrijk dat iedereen hiervan de betekenis begrijpt.
Bouwspraak kan hierbij helpen. Het is een universele ‘taal’ om de veiligheid in de bouw- en infrasector te vergroten. Bouwspraak maakt gebruik van internationale handgebaren en borden in plaats van woorden. Zo kun je eenvoudig op iedere bouwplaats aan iedereen aangeven wat je bedoelt, wat er moet gebeuren en ook de veiligheid voor jezelf en je omgeving vergroten.
Wat kan de werkgever doen?
Het aannemen van anderstaligen zorgt voor de werkgever voor extra plichten. Elke werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid van werknemers (zorgplicht). Hij/zij zal dus maatregelen moeten nemen om te voorkomen dat een gebrekkige communicatie zorgt voor onveilige situaties. Werkgevers moeten er dus voor zorgen dat er duidelijk gecommuniceerd kan worden. Dit kan de werkgever doen:
- Afspraken maken over de voertaal
- Werken met beeldmateriaal
- Taalonderwijs voor de werknemers overwegen
- Gebruik maken van tolken (zeker tijdens het inwerken!)
Daarbij is elke werkgever verplicht om instructies in verschillende talen aan te bieden indien dat nodig is.
Wil jij met ons in gesprek over dit onderwerp, of over veilig werken in het algemeen? Stuur gerust een bericht naar uta@fnv.nl, en we nemen contact met je op.
Bouwplaats-ID voor een eerlijke en veilige werkomgeving
In 2015 is de cao-afspraak gemaakt om Bouwplaats-ID te ontwikkelen en te implementeren op de Nederlandse bouwplaatsen. Dit instrument moet eerlijk en veilig werken op de bouwplaats bevorderen. Daarnaast versterkt het de positie van de werkenden en verlaagt het de administratieve lasten voor de werkgever.
Bouwplaats-ID is een ‘bouwplaatsregistratiesysteem’ dat wordt ingezet op bouwplaatsen vanaf een bepaalde grootte. Bouwplaats-ID brengt de onderlinge relaties op de bouwplaats in kaart tussen hoofdaannemer (project), onderaannemers, werkenden en ZZP’ers. De hoofdaannemer moet weten wie op welk moment (geoorloofd) op de bouwplaats rondloopt en of deze persoon wel over de juiste papieren beschikt voor de activiteit die moet worden uitgevoerd. Met Bouwplaats-ID wordt dit in één keer zichtbaar en wordt keer duidelijk wie voor wie aan het werk is. Daarnaast heeft de werknemer toegang tot zijn eigen data- ook wanneer deze al lang niet meer op het project werkt.
In 2019 werd duidelijk dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgeleigenheid (SZW) niet de benodigde algemeen verbindend verklaring wilde geven op deze cao-afspraak. Ondersteund door twee moties in het parlement die met overgrote meerderheid zijn aangenomen, onderzoeken we nu samen met SZW de juridische basis van Bouwplaats-ID.
Waarom is BouwplaatsID nodig?
Door fragmentering van de sector staan eerlijk en veilig werk onder druk en staat de aantrekkelijkheid van de sector op het spel. Bouwplaats-ID is een digitale tool waardoor we preventief zaken op gebied van eerlijk en veilig werk kunnen ondervangen.
Digitalisering is de manier om enerzijds aan alle (wettelijke) verplichtingen die de hoofopdrachtgever heeft, te voldoen en anderzijds om de positie van de werkenden te versterken: de werknemer geeft toestemming voor het gebruik van zijn data, de werknemer heeft toegang tot zijn data en behoudt dit ook wanneer het project of zijn werkzaamheden in de bouwsector, al lang zijn afgelopen.
De ontwikkelingen in de bouwsector van de afgelopen jaren laten het belang van een digitaal instrument zien. Dit begon al in 2008, toen de kredietcrisis onder andere leidde tot flexibilisering van de arbeidsmarkt. Het aantal uitzendkrachten, zzp’ers, en kleine ondernemingen is gestegen (uitbesteden en onderaanneming zijn in de sector de norm geworden). Nu de economie weer aantrekt en er een grote bouwopgave ligt, blijkt dat er een tekort aan vakmensen is waardoor de werkdruk en het aandeel flex in de sector toeneemt.
Volgens de Nederlandse Arbeidsinspectie hebben uitzendkrachten, zzp’ers en buitenlandse werknemers vaker een arbeidsongeval.
Doelstellingen bouwplaats-ID
De doelstellingen van bouwplaats-ID zijn:
- Verhogen van de veiligheid. Beschikt iedereen over de juiste papieren/certificaten?
- Voorkomen van schijnconstructies. Door goede registratie vooraf en een check aan de poort neemt het risico op malafide praktijken af.
- Versterken van de positie van werkenden. De medewerker is eigenaar van zijn eigen data en is geen onzichtbare speler op de bouwplaats.
- Verminderen administratieve lasten van werkgevers.
Bijkomend voordeel is dat er eindelijk goede data gegenereerd wordt over de bouwsector. Tot nu toe zien we heel veel schattingen voorbij komen, maar juist de werknemers die snel van werkplek naar werkplek gaan en die maar kort op een project werken, blijven onder de radar van officiële statistieken. Bouwplaats-ID maakt ook deze groep werkenden zichtbaar.
Preventie en toezicht
FNV pleit al jaren voor het Bouwplaats-ID omdat hiermee eerlijk en veilig werken op de bouwplaatsen wordt vergroot. Duurzame banen met goede arbeidsvoorwaarden en een veilige werkomgeving zijn essentieel om de mensen te behouden in de bouwsector. Bouwplaats-ID moet ervoor zorgen dat de werknemer een betere positie heeft wanneer zaken misgaan en daardoor beter en sneller zijn recht kan halen.
Onderzoek naar ongewenst gedrag
Uit onderzoek van Volandis blijkt dat zo’n 7 procent van de werknemers in onze sector met ongewenst gedrag te maken heeft. Dit zijn dus zo’n 8.000 mensen die te maken hebben met pesten, (seksuele) intimidatie, discriminatie of lichamelijk geweld op het werk. Doe mee aan het onderzoek!
Helaas is het onderwerp in veel gevallen nog steeds onbespreekbaar. Binnen de FNV is er in steeds meer sectoren aandacht voor dit onderwerp. Bij de sector Bouwen & Wonen ook. Wij starten met een online onderzoek om erachter te komen wat speelt op de werkvloer. Zo kunnen we zorgen dat het beter wordt.
Het is daarom van belang dat de vragenlijst door zo veel mogelijk mensen ingevuld wordt. Met de uitkomsten kunnen we verder onderzoeken welke acties nodig zijn om de situatie te verbeteren.
Doe jij mee?
Jouw bouwplaats of kantoor moet een sociaal veilige werkplek zijn, waar iedereen met plezier en in veiligheid naartoe kan. Het invullen van het onderzoek duurt maximaal 10 minuten. De resultaten zullen door de FNV vertrouwelijk worden verwerkt. Klik op de button om naar het onderzoek te gaan.
Ongewenst gedrag op je werk?
Dan is het belangrijk dat je actie onderneemt. Bewaak je grenzen en geef aan wat het gedrag met je doet. Zoek steun bij collega’s, uitvoerder, leidinggevende of directeur als het niet stopt. Of kijk naar de interne gedragsregels van je werkgever. Praat met een interne vertrouwenspersoon. Is die er niet? Neem dan contact op met de vertrouwenstelefoon van de FNV. De vertrouwenstelefoon is telefonisch bereikbaar van maandag tot en met donderdag van 19.00 tot 21.30 uur via 088 - 368 0 333.
Ongewenst gedrag op het werk is onacceptabel!
