Bas van Weegberg: “Nieuws onhaalbare klimaatdoelen komt niet uit de lucht vallen”
De doelstelling om in 2050 klimaatneutraal te zijn is voor de gebouwde omgeving in Nederland realistisch gezien niet haalbaar. Dat concludeert het EIB in het onderzoek ‘Klimaatambities in de gebouwde omgeving’.

Bas van Weegberg, lid van het dagelijks bestuur van de FNV reageert: “Dit nieuws komt natuurlijk niet uit de lucht vallen. Of het nu gaat om het woningtekort of het klimaatbestendig maken van de bouw; er zijn gewoon veel mensen nodig.”
Volgens het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) is de doelstelling financieel nog mogelijk, maar de vereiste arbeidscapaciteit is onhaalbaar. “In de crisis tien jaar geleden zijn er veel mensen de bouw uitgegooid,” zegt Van Weegberg. “Daar zijn we nog steeds van aan het herstellen. Daarnaast is er sprake van de enorme flexibiliseringsgolf, waardoor je er nog minder op kant sturen. De FNV is hier altijd kritisch op geweest. Wij vinden daarom dat de grootste opdrachtgever van Nederland, de overheid, bij het geven van opdrachten de kwaliteit van werk mee moet nemen. Dit is nodig om het werk dusdanig aantrekkelijk te maken dat men het ook daadwerkelijk wil doen.”
Maatschappelijke haalbaarheid
Om in 2050 tot een klimaatneutrale gebouwde omgeving te komen moeten 7 miljoen woningen en 480 miljoen vierkante meter aan overige gebouwen van het aardgas worden gehaald. Dit kost geld; zo’n € 375 miljard aan investeringen. Naar schatting is €225 miljard onrendabel. Het is een enorme opgave, en binnen een periode van 27 jaar volgens het EIB onmogelijk.
Bijna 60.000 voltijdbanen werken op dit moment aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Om in het jaar 2050 volledig klimaatneutraal te zijn, moeten er in dat jaar ruim 150.000 voltijdbanen met de verduurzaming gemoeid zijn. Waar moeten deze extra arbeidskrachten vandaan komen? Binnen de bouwsector zijn er volgens Van Weegberg goede afspraken voor stagiaires en leerlingen. Die moeten veel meer gepromoot worden zodat de instroom in bouwgerelateerde opleidingen weer stijgt.
En daarbij komt ook nog het voorkomen van het instorten van de werkgelegenheid na het bereiken van het doel. Stel dat de doelen wel worden bereikt, waar moeten de dan ineens overbodige 100.000 extra arbeidskrachten dan naartoe?
Er zijn ook tussendoelen gesteld, bijvoorbeeld het voornemen om in 2040 al voor 90% CO2-reductie te realiseren, of zelfs volledig klimaatneutraal te zijn. Deze voornemens zijn ook onhaalbaar. Het EIB stelt dat als de termijn kan worden bijgesteld naar 2060, er een veel realistischer doel ontstaat.
Toekomst
De klimaatomslag is keihard nodig. En het is alleen mogelijk wanneer we dit op een rechtvaardige manier doen. Dat betekent dat niemand tussen wal en schip valt.
Bas van Weegberg: “Er ligt natuurlijk ook een vraag die breder gesteld wordt dan alleen in de bouw: Hoe gaan we dingen doen die écht van maatschappelijk toegevoegde waarde zijn in Nederland? Welk werk wordt als waardevol ervaren? Dit zijn banen in de zorg, het onderwijs, en ook in de bouw. Dat moeten we terug gaan zien in de waardering en aandacht vanuit de politiek. Hier hebben we Hugo de Jonge ook op gewezen in een gesprek. Als het gaat om het woningtekort en de verduurzamingsopgave, moet er meer aandacht besteed worden aan de mensen die het moeten doen.”
Hierbij gaat het om de totale kwaliteit van werk: zekere contracten, veilig en gezond werken, en je kunnen ontwikkelen in je werk. Volgens de FNV moet de overheid er meer op gaan sturen dat er in de aanbestedingsvoorwaarden niet alleen groene banen worden gecreëerd, maar dat het ook goede groene banen zijn.